Fundacja Malva to nowy punkt na mapie Żuław, ale już aktywnie działa na rzecz dziedzictwa kulturowego i edukacji regionalnej. Jej siedzibą jest wyjątkowe miejsce - wiejskie, żuławskie siedlisko w Lubieszewie. Jego sercem jest ponad dwustuletni dom, który potrzebuje natychmiastowego ratunku. Dom jednak to nie wszystko. Otacza go wyjątkowa przestrzeń, która idealnie wpisuje się w ideę slow education. Chcemy zaoferować miejsce przyjazne, zanurzone w przyrodzie i kulturze jednocześnie, miejsce wolne od internetu i stałego połączenia z telefonem komórkowym. Miejsce, gdzie można się zatrzymać, rozejrzeć i głęboko odetchnąć, gdzie można obserwować świat wokół siebie, dostrzegać go i próbować zrozumieć, gdzie można być offline. Za każdym razem po krótkiej teorii zaprosimy uczestników do przeżywania otaczającego nas świata: rozpoznawanie roślin, dostrzeganie ekosystemu, detali architektonicznych, elementów krajobrazu, a ponadto: dotykanie, przytulanie, wąchanie, smakowanie.
Nasze zajęcia to również znakomite uzupełnienie zajęć szkolnych, nauczyciele znajdą w niej odniesienia do podstawy programowej.
Uwaga! Uczestnicy na pewno się ubrudzą, być może trochę zmokną, najprawdopodobniej przesiąkną dymem z ogniska. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wrócą wyhasani, wybiegani, najedzeni, zmęczeni i szczęśliwi.
Zajęcia odbywają się w siedlisku, gdzie dzieci poznają różnorodność gatunków roślin – zarówno rodzimych, jak i inwazyjnych – oraz rolę pszczół w przyrodzie. Spotkanie rozpoczyna krótkie wprowadzenie na temat siedliska i gatunków roślin rodzimych i inwazyjnych. Następnie uczestnicy wyruszają na spacer wokół domu, podczas którego obserwują rośliny, porównują ich cechy i uczą się rozpoznawać podstawowe gatunki. Dzieci zwracają uwagę na różnice w budowie liści, kwiatów i łodyg oraz na to, gdzie rośliny inwazyjne zajmują przestrzeń rodzimym gatunkom.
W trakcie spaceru uczestnicy poznają również pszczoły i ich rolę w ekosystemie. Dzieci otrzymują lupki i oglądają z bliska budowę kwiatów: płatki, pręciki i słupek. Dzięki temu rozumieją, jak pszczoły współpracują z roślinami i dlaczego są tak ważne.
Po części terenowej następuje warsztat związany z nasionami. Uczestnicy uczą się, jak zbierać i rozpoznawać dojrzałe nasiona roślin rodzimych, jak je przechowywać w papierowych torebkach, gdzie powinny leżeć i kiedy nadchodzi odpowiedni moment na wysiew. Następnie każde dziecko otrzymuje doniczkę, ziemię i wybrane nasiona, aby je wysiać. Uczestnicy dowiadują się, jak dbać o młodą roślinę – jak często podlewać, kiedy ustawiać ją w świetle i jak obserwować jej wzrost.
Kolejnym elementem jest tworzenie domków dla owadów lub pszczółek z naturalnych materiałów zebranych wokół domu: z szyszek, patyczków, mchu czy liści.
Każde dziecko zabiera ze sobą swoją doniczkę z nasionami, własnoręcznie zrobioną pszczółkę lub domek dla owadów, by móc obserwować przyrodę i pomagać jej w swoim otoczeniu.
Zajęcia zaczynają się od prezentacji domów tradycyjnych i nowoczesnych, by każdy uczestnik mógł uświadomić sobie, co się bardziej podoba. Na tej podstawie prowadzący inicjuje rozmowę o elementach architektonicznych, które chcieliby uwzględnić w swoim wymarzonym domu, zarówno funkcjonalnych, jak i estetycznych.
Następnie uczestnicy poznają tradycyjne domy żuławskie. Prowadzący pokazuje zdjęcia i rysunki, omawia charakterystyczne elementy konstrukcyjne i dekoracyjne, takie jak okiennice, laubzekiny, szprosy czy detale elewacji, tłumacząc ich funkcje praktyczne i estetyczne. Jeśli pogoda na to pozwala ta część zajęć realizowana jest w formie spaceru wokół tradycyjnego domu w siedlisku, podczas którego dzieci uważnie obserwują detale architektoniczne, omawiają ich funkcje i zwracają uwagę na otoczenie budynku – ogród, podwórze, sąsiedztwo.
Po części teoretycznej następuje warsztat praktyczny, którego celem jest stworzenie własnego modelu domu.Uczestnicy podzieleni na grupy otrzymują szablony brył do sklejania, które należy pokolorować, wyciąć i złożyć w przestrzenną formę. Można dodać różnorodne elementy dekoracyjne. W ten sposób uczestnicy łączą wiedzę teoretyczną z praktycznym działaniem, rozwijając kreatywność, umiejętność planowania przestrzennego oraz świadomość estetyczną.
Zajęcia kończą się krótką prezentacją wykonanych modeli i rozmową na temat architektury regionu.
Zajęcia rozpoczną się krótkim omówieniem tego, czym są sytuacje kryzysowe i dlaczego mogą wydarzyć się w życiu każdego człowieka. Choć nie da się przewidzieć wszystkich zagrożeń, można przygotować się tak, by ograniczyć ich skutki. Prowadzący przedstawi podstawowe zagrożenia, zwracając szczególną uwagę na powódź, która jest szczególnym niebezpieczeństwem dla Żuław. Na podstawie „Niezbędnika powodziowego Żuławiaka” uczniowie poznają najważniejsze informacje o tym, jak powódź powstaje, jakie niesie zagrożenia oraz jakie sygnały ostrzegawcze mogą otrzymać, takie jak alerty RCB czy komunikaty IMGW.
Kolejna część zajęć dotyczy przygotowania tzw. domowej skrzynki przetrwania – zestawu najpotrzebniejszych rzeczy, które pozwolą nam przetrwać 3 dni w domu bez prądu i wody.
W ramach warsztatu uczestnicy, pracując w grupach, zmierzą się z metodami rozpalania ognia i wspólnie przygotowują prosty filtr do wody. Zajęcia zakończymy przygotowaniem herbaty z ziół zebranych wokół siedliska.
Zajęcia odbywają się w siedlisku, gdzie dzieci w naturalnym otoczeniu uczą się rozpoznawać różne gatunki drzew. Prowadzący pokazuje, jak odróżnić drzewa po liściach, korze, gałęziach, pąkach, a nawet korzeniach, jeśli są widoczne, jak określić wiek drzew. W ten sposób uczestnicy odkrywają podstawy dendrologii.
Porozmawiamy o tym, dlaczego drzewa są ważne w przyrodzie i w życiu człowieka. Zachęcimy uczestników do przytulenia drzewa, by poczuć jego strukturę, spokój i energię – to moment wyciszenia, uważności i kontaktu z naturą.
Część warsztatowa będzie dotyczyć papieru. Prowadzący wyjaśni, jak powstaje papier. Uczestnicy dowiedzą się, czym jest makulatura i dlaczego jej ponowne wykorzystanie ma ogromne znaczenie dla ochrony lasów.
Kolejny etap to praktyczna część warsztatu – ręczne czerpanie papieru z makulatury. Dzieci popracują z pulpą papierową, wykorzystując sita i ramki, a następnie ozdabią swój papier naturalnymi dodatkami: płatkami kwiatów, listkami. Powstałe arkusze można później wykorzystać jako papeterię, do tworzenia kartek, kopert lub drobnych prac dekoracyjnych.
Zajęcia zakończą się rozmową o tym, jak dbać o drzewa i dlaczego każde z nich jest ważne. Uczestnicy docelowo zabiorą ze sobą własny papier, a także nowe doświadczenie kontaktu z naturą, jej strukturą, zapachem i rytmem.